'Bewoners vinden het fijn om vrijheid te ervaren’
Op steeds meer woonzorglocaties van Zorggroep Meander is er een ‘opendeurenbeleid’. Dat betekent dat álle bewoners naar buiten kunnen gaan wanneer zij dat willen. Ook bewoners met dementie. In woonzorgcentrum Borg Westerwolde in Ter Apel zijn de deuren inmiddels ruim een jaar open. Vooraf waren er best wat zorgen bij medewerkers en familieleden. Met name over de bewoners die een ernstige vorm van dementie hebben. Maar de ervaringen zijn tot nu toe goed.
De overgang naar de ‘open deuren’ is goed voorbereid. Familieleden werden vooraf geïnformeerd tijdens familieavonden. Hier werd uitgelegd hoe en waarom de deuren open zouden gaan. Daarnaast werd met zorgmedewerkers van Borg Westerwolde zorgvuldig besproken welke bewoners met een gerust hart naar buiten kunnen en wie eventueel een gps-tracker nodig had.
Ook Peter Leeuwerik was aanwezig bij een van de informatieavonden. Zijn vader woont ruim twee jaar in Borg Westerwolde. Door een hersenbeschadiging lukte zelfstandig wonen niet meer. Daarnaast heeft zijn vader beginnende dementie “Hij wordt hier goed geholpen en heeft veel vrijheid. Toen we vorig jaar een gesprek hadden over de ‘open deuren’, heb ik nooit het gevoel gehad: als dat maar goed gaat, ook al vind ik dat zijn geheugen de laatste tijd wat achteruitgaat. Mijn vader is hier met zijn 70 jaar een ‘jonkie’ en kan fysiek nog best veel. Hij helpt graag mee met allerlei klusjes, dat was vroeger ook zijn werk, dus dat voelt voor hem heel vertrouwd.”

![]()
‘Ik heb nooit het gevoel gehad: als dat maar goed gaat’

Tag of gps voor de zekerheid
Het uitgangspunt van het open deurenbeleid is: Iedere bewoner kan naar buiten, tenzij… Voor bewoners voor wie die ‘tenzij’ geldt, is er een oplossing in de vorm van een gps-tracker. Daarmee kan een bewoner worden gelokaliseerd en zo nodig worden opgehaald. Als het echt niet vertrouwd is dat iemand naar buiten gaat, kan diegene een tag krijgen, waardoor de deuren voor deze bewoner niet opengaan.
De Zorgkundigen in Borg Westerwolde stelden aan meneer Leeuwerik voor om zijn vader zelfstandig op pad te laten gaan met een gps-tracker voor de zekerheid. “Daar waren mijn broers en ik het meteen mee eens. Hij maakt iedere dag een ommetje, loopt geen lange afstanden en gaat bijvoorbeeld niet het centrum in. Hij vindt het gewoon prettig om buiten te zijn. Zorggroep Meander heeft ons een goed gevoel gegeven over hoe ze dit aanpakken en bovendien: de lijntjes zijn kort. Als de situatie van mijn vader verandert, dan overleggen we samen wat het beste voor hem is.”
Grote smile
Voor meneer Leeuwerik zijn de ‘open deuren’ dus prima. Hoe is dat voor de andere bewoners? “Het loopt eigenlijk heel soepel”, vertelt Teammanager Truida Pathuis. “Een aantal bewoners gaat uit zichzelf niet zo snel naar buiten. Degenen die dat wel doen, gaan niet ver. Bij mooi weer lopen ze een klein rondje, of ze zitten even buiten op een bankje. Maar ze komen met een grote smile weer binnen! Het feit dat het gewoon kan, geeft ze duidelijk een goed gevoel.” Zorgmedewerker Marga Heins bevestigt dat. “In het begin, toen de deur net open was, hebben we goed gekeken: wie gaat dan? Er woont hier een mevrouw die altijd erg de drang had om weg te gaan. Toen het vorig jaar opeens kon, liep ze naar buiten en kwam meteen terug. Zelf de regie hebben, het gevoel van ‘ik beslis hier zelf over’, is duidelijk belangrijk voor bewoners. Ze worden er zelfs rustiger van en we zien mooie dingen ontstaan: zo zijn er twee dames die nu vaak samen een rondje lopen. Dat is prachtig om te zien!”

![]()
'Het feit dat het gewoon kan, geeft ze duidelijk een goed gevoel!'
Taak voor de maatschappij
Projectleider Stein van Berkel is tevreden over hoe het in de praktijk loopt. “Wanneer familie of medewerkers zich zorgen maken, leggen we uit dat het voorheen natuurlijk ook weleens gebeurde dat een bewoner wegliep. Je kunt niet altijd alles voorkomen. Nu kunnen we bewoners die de deur uitgaan, volgen. Ik denk ook dat de maatschappij hier anders mee om moet gaan. Ouderen zullen steeds langer thuis blijven wonen, ook ouderen met dementie. Het kan dus ook om jouw buurman gaan. Hoe zorgen we er samen voor dat zij kunnen blijven meedoen? Dat gaat ook gemeenten aan, en bijvoorbeeld supermarkten. Hierover hebben wij inmiddels het gesprek aangezwengeld.”